ดำน้ำฟรีไดฟ์ลูกทุ่งมาเป็นสิบปี ในที่สุดก็ได้เรียน PADI Freediver

 

 

ก่อนจะเริ่มเรียน 

ผมได้เรียนรู้บางอย่างตั้งแต่ครูพลอยยังไม่ได้เริ่มอารัมภบทด้วยซ้ำ เอกสารฉบับแรกที่เราต้องเซ็นชื่อยอมรับ ก่อนการเรียนการสอนจะเริ่มก็คือ Release of Liability เพื่อยินยอมรับความเสี่ยงทุกอย่างที่อาจเกิดขึ้นกับตัวเรา และจะไม่กล่าวโทษครูผู้สอน หรือสถาบัน PADI ในภายหลัง

.

เอกสารฉบับนี้ทำให้ผมได้ตระหนักรับรู้ว่า
“เราเป็นผู้รับผิดชอบชีวิตของเราเอง 100%”

.

Freediving เป็นกีฬาที่มีความเสี่ยง สิ่งที่เราทำได้คือ เรียนรู้ พฤติกรรมไหน ก่อให้เกิดผลกระทบแบบใด ศึกษาให้ครอบคลุมสถานการณ์ให้ได้มากที่สุด ยิ่งรู้มาก ความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายก็ยิ่งลดลง เราจะควบคุมความเสี่ยงให้ต่ำที่สุด แล้ว enjoy สิ่งที่อยู่อีกฟากของความเสี่ยงให้ได้

.

แต่ไม่ว่าเราจะศึกษามาดีแค่ไหน ความเสี่ยงก็ไม่เคยลดลงจนเท่ากับศูนย์ ดังนั้น หากเกิดเหตุการณ์อะไรขึ้นมากับเรา ไม่ว่าจะบาดเจ็บ หรือเสียชีวิต ไม่ต้องไปโทษสิ่งแวดล้อม ไม่ต้องไปโทษครูหรือสถาบันใด มันชีวิตของเรา เราเอาตัวเองไปอยู่ตรงนั้นเอง เราตัดสินใจที่จะทำสิ่งนี้เอง เราควรกล้าหาญพอที่จะยืดอกยอมรับทั้งด้านดีและไม่ดีของชีวิต ผมนั่งเซ็นเอกสารไป ก็รับรู้ถึงสิ่งนี้ไป ในใจก็ย้อนกลับไปนึกถึงหลายครั้งในชีวิต ที่เราไม่ได้กล้าหาญพอจะลุกขึ้นมารับผิดชอบชีวิตตัวเอง ไปทำงานสายก็โทษรถติด ขายงานไม่ได้ก็โทษปัจจัยภายนอกสารพัด แต่ไม่เคยยอมรับว่าตัวเองห่วยยังไง การเซ็นเอกสารนี้ ทำให้ผมชัดเจนว่า ผมเลือกที่จะเล่นกีฬานี้เอง และรับผิดชอบความปลอดภัยของตัวผมเองร้อยเปอร์เซ็นต์

 

สิ่งแรกเลยที่อยากจะบันทึกไว้ใน blog นี้คือ เทคนิคที่ชื่อว่า Hypervemtilation หรือการหายใจเข้าออกแบบเร็ว ๆ และแรง ๆ ติดต่อกันหลายครั้ง ก่อนจะกลั้นหายใจแล้วดำน้ำ เทคนิคนี้นักดำน้ำเมื่อสิบกว่าปีที่แล้วใช้กันอย่างแพร่หลาย มันคือความลับสวรรค์ทำให้กลั้นหายใจใต้น้ำได้นาน บางที่ก็สอนในหลักสูตร Scuba กันเลยทีเดียว ผมเองก็เรียนรู้เทคนิคนี้ และเคยใช้มันจริงในทะเลด้วย หารู้ไม่ว่า อีกไม่กี่ปีให้หลัง มนุษย์เราก็ค้นพบว่า วิธีนี้เป็นอันตรายมาก ๆ และห้ามใช้ในการดำน้ำตัวเปล่าเด็ดขาด

.

Hyperventilation คือการหายใจเอา O2 เข้าไปเยอะ ๆ และระบาย CO2 ออกมาแยะ ๆ เป็นกระบวนการหลอกสมองว่า ระดับ O2 ในร่างกายเรายังมีเพียงพอ ยังไม่ต้องการอากาศอีกหรอก สมองเราจึงคิดว่ายังโอเค เลยยังไม่กระตุ้นให้เราอยากอากาศ เราจึงกลั้นหายใจใต้น้ำได้นานขึ้น แต่เพราะมันเป็นการหลอกสมองนี่แหละ มันถึงอันตราย ในกรณีที่ร่างกายมันถึงจุดที่ขาด O2 จริง ๆ แล้วสมองยังไม่สั่งให้เราอยากโผล่ขึ้นมาหายใจนั้น เราจะน๊อคหมดสติไปดื้อ ๆ (Blackout) ซึ่งการหมดสติใต้น้ำนั้น หากไม่มีบัดดี้ช่วยพาขึ้นมาที่ผิวน้ำทันที ก็จะจมน้ำตายไปอย่างสงบ

พอเรียนภาคทฤษฎีกันในห้องพอหอมปากหอมคอ ครูพลอยก็เริ่มเปิดวีดีโอ Freediving ต่าง ๆ ให้ดู มีอันนึงที่ผมเคยดูแล้วชอบมากคือ OCEAN GRAVITY เพราะผมชอบปล่อยตัวให้ไหลไปกับกระแสน้ำเองโดยไม่ต้องตีฟิน (drift dive) อยู่แล้ว ดูคลิปนี้แล้วจึงรู้สึกเบา สบาย อิสระ และอยากถ่ายแบบนี้เป็นของตัวเองบ้าง

.

แต่สุดท้าย คลิปนี้กลับเป็นต้นเหตุทำให้ผมได้เรียนรู้บางอย่างในระดับประสบการณ์ ระหว่างทำ  Static Apnea  (คว่ำหน้ากลั้นหายใจนิ่ง ๆ บนผิวน้ำ) กันเลยทีเดียว ดูคลิปก่อนเพื่อให้เห็นภาพ เดี๋ยวผมจะเล่าให้ฟังต่อ

ในระหว่างฝึกกลั้นหายใจ ผมก็จินตนาการว่าตัวเองอยู่ใต้ทะเล และกำลังลอยล่องไปกับกระแสน้ำ แบบในคลิปนี้แหละครับ แล้วพอสมาธิมันได้ จิตผมก็หลุดเข้าไปอีกมิตินึง ราวกับว่าผมอยู่ใต้ทะเลจริง ๆ มันเริ่มรู้สึกผ่อนคลาย รู้สึกน้ำเย็นขึ้น มันสบาย มันอยากจะอยู่แบบนี้ไปเรื่อย ๆ และเราก็รู้สึกว่า ครั้งนี้เวิร์คมาก เราน่าจะอยู่ได้นานแน่ ๆ ถ้า relax จนฟินได้ระดับนี้

.

แต่ทันใดนั้นเอง ความคิดหนึ่งมันกลับแล่นเข้าหัวมาอัตโนมัติ ผมเห็นภาพตัวเองถูกกระแสน้ำดูดลงไปในเหว จมดิ่งลึกไปเรื่อย ๆ จากความสบาย ผ่อนคลาย กลายเป็นความกลัวเข้ามาแทนที่ มีคำถามผุดขึ้นว่า เราจมลึกลงมาเท่าไรแล้ว? จะกลับขึ้นผิวน้ำทันไหม? จะตีฟินสู้กับกระแสน้ำที่ดูดลงล่างไหวหรือเปล่า? โอย มากมาย …

แล้วร่างกายมันก็ต้องการอากาศทันที!!!

.

เพียงแค่ “Fear” เกิดขึ้นเท่านั้น ทำให้ทุกสิ่งที่กำลังดำเนินไปได้ด้วยดี พังลงอย่างราบคาบ ครั้งนี้ผมได้เรียนรู้ชัดเลยว่า ทุกอย่างขึ้นอยู่กับจิตใจจริง ๆ  Freediving เป็น Mind Game ที่เราได้แข่งกับตัวเองนี่แหละ ว่าจะควบคุมสภาพจิตใจเราได้ดีแค่ไหน ควบคุมให้ร่างกายเราใช้พลังงานได้น้อยที่สุดได้อย่างไร และเราสามารถรู้จักกับตัวเราเอง ขีดจำกัดของร่างกายเราได้ดีเพียงใด

ผมรู้สึกตื่นเต้นที่ผมจะได้สนิทกับตัวเองมากขึ้น เป็นหนึ่งเดียวกับร่างกายเราได้มากขึ้นอีก จากกีฬาฟรีไดฟ์วิ่ง

เคล็ดลับกลั้นหายใจให้นาน

มันคือการบริหารความคิดในหัวเราครับ ความคิดรูปแบบต่าง ๆ ทำให้สมองทำงานหนักไม่เท่ากัน จึงมีการใช้ O2 มากน้อยต่างกัน ดังนั้น หากสามารถหยุดความคิดได้ คือไม่คิดอะไรเลย ให้จิตมันว่างเปล่าไปเลยได้ นั่นจะดีที่สุด ใช้พลังงานน้อยที่สุด

.

แต่ในความเป็นจริงแล้ว เครื่องจักรตีความอย่างมนุษย์เรา (interpreting machine) มันผลิตความคิดออกมาตลอดเวลา ลองสังเกตก็ได้ว่า เสียงในหัวเราไม่เคยหยุด ไม่ว่าเราจะพยายามให้ตัวเองหุบปากมากแค่ไหนก็ตาม มันก็ยังคงมีเสียงในหัว มีภาพในหัวเกิดขึ้นมาอยู่ดี

.

สำหรับคนที่ไม่เคยฝึกจิตมาก่อน การทำให้ความคิดว่างเปล่านั้นคงเป็นไปได้ยาก ไหน ๆ ก็ทำให้ว่างไม่ได้ เราเลยเลี่ยงไปใช้วิธีจินตนาการมันซะเลย แต่ให้พยายามจินตนาการถึงสิ่งของ ถึงเหตุการณ์ที่เราชื่นชอบ ที่ทำให้เรามีความสุข เพราะช่วงที่เวลาที่เรามีความสุข ร่างกายมันจะ relax และเมื่อร่างกายผ่อนคลายก็ใช้ O2 น้อยลง แต่ถ้าสมองมันต้องทำงานหนัก มันก็ใช้ O2 เยอะอยู่ดี

.

สรุปคือ ถ้าทำจิตว่างไม่ได้ ก็ต้องใช้จินตนาการช่วย
แต่ห้ามใช้ความคิดเยอะ ห้ามสมองทำงานหนัก
ไม่ง่ายนะเฮ้ย! ต้องฝึกครับ!!!